غناء و موسیقی:
سؤال:
راجع به غناء و موسیقی توضیح مختصری بفرمایید.
سپاسگزاریم.
جواب:
«بسمه تعالی شأنه»
الحمدلله ربّ العالمین
سلام عليكم ورحمة الله وبركاته.
در خصوص غناء و حرمت آن بین علماء مسلمین بالأخص بین علماء مذهب شیعی اثنی عشری اختلافی بس بزرگ واقع شده است که نتیجۀ این تبادلات نظری در حیطۀ استنباط و إفتاء تشتّت و اختلاف و تفاوت در فتاوای مراجع عظام تقلید میباشد.
در بین آراء فقهی بزرگان دین به نظر میرسد که فتوای آقای سیستانی (دام ظلّه) با روح و لسان مبانى اصولی و منابع استنباط موافقت بیشتری دارد.
چنانکه ایشان هیچگاه هیچ غنائی را بالمصداق تحریم نکرده اند بلکه تعیین مصداق را به عهدۀ مکلفین و عرف مؤمنین سپرده و مناط را تشخیص عرف و متشرعه از مردم دانسته اند.
لذا ایشان در خصوص حرمت غناء فرموده اند:
اگر متناسب با مجالس لهو و لعب و مجالس عیش و نوش و معصیت خوانده شود حرام خواهد بود.
بنا برین؛ اگر صوتی متناسب با مجالس اهل طرب و معاصی بود هرچند قرآن کریم یا مداحی ویا در مدح اهل بیت (علیهم السلام) باشد حرام خواهد بود.
طبعاً غناء با موسیقی تفاوت دارد.
غناء به معنای خواندن شخص است ولی موسیقی به معنای نواختن است که در هر دو مبحث ملاک فوقانی یعنی تناسب آن با مجالس لهو ولعب و عدم تناسب آن رعایت میشود.
ولی در موسیقی این نکته برای حرمت اضافه میشود که اگر موسیقی متناسب با مجالس لهو و لعب نبود ولی بوسیله آلات حرام نواخته میشد حرام خواهد بود.
آلات حرام نیز آلاتی هستند که فقط در جهت حرام استفاده میشوند همانند نی همبان و آلات مشابه آن ، بر خلاف برخی آلات دیگر که از آلات مشترکه محسوب میشوند یعنی استعمال آنها هم در حرام جای دارد و هم در حلال مانند دف های قدیمی.
حال اگر مکلف شک کرد که این موسیقی یا این غناء متناسب با مجالس اهل عیش و نوش و معاصی ولهو و لعب هست یا خیر؟!
آقای سیستانی (دام ظله) فتوی داده اند که گوش دادن به این امر خالی از اشکال است.
این فتوای ایشان است.
که طبق مبانی أصولى استنباط چنین فرموده اند.
ولی مؤمن همیشه باید جانب احتیاط را اخذ کند که اگر شک کرد گوش ندهد که اگر قائل به وجوب احتیاط نشویم ، قول به استحباب آن خالی از وجه و سزاواری نیست.
والله تعالى العالم.
موفق و مسدد باشید.
ماهر فرحانيّ صيمريّ
۱۷/محرّم الحرام/۱۴۳۹
قم المقدّسة
